Voorbereiden

Je zwangerschap nadert het einde. De babykamer is klaar, het huis opgeruimd. Nu is het enkel nog wachten op de komst van jullie kindje. Je geniet van de intieme bewegingen van de baby, maar bent ook nieuwsgierig: wanneer begint de bevalling? Je let op elk krampje in je lichaam.

Voorbereiding op de Bevalling

Een goede voorbereiding is het halve werk. Inlezen is belangrijk, maar een bevalcursus kan ook zeer waardevol zijn.

Pijn bij de bevalling is een natuurlijk verschijnsel. Iedereen ervaart deze pijn anders en vaak helpt het als je zo goed mogelijk kan ontspannen. Wat doet er eigenlijk pijn? En wat kan je zelf doen om ermee om te gaan? Hier vind je uitleg en veel tips om bevallingspijn te verminderen.

Wat is bevallingspijn?

Pijn tijdens de bevalling komt vooral door de weeën. De baarmoeder is een spier, die tijdens een wee samentrekt. Dit lijkt op een kramp: de pijn neemt toe, houdt even aan en zakt dan weer af. Dan ontspant de baarmoeder een paar minuten, tot de volgende wee. Door de samentrekkingen en de druk van het hoofdje van de baby gaat de baarmoedermond open. Daarna zorgen de samentrekkingen samen met de persdrang voor de geboorte. De pijn tijdens een wee kan komen door:

• Druk op de weefsels van de baarmoedermond en de vagina.
• Het oprekken van deze weefsels.
• Druk op het bekken.
• Spanning in de banden waarmee de baarmoeder vastzit aan het bekken.
• Verzuring van de spieren in de baarmoeder, buik en rug.

Bevallingspijn betekent niet dat er iets mis is of dat je in gevaar bent, zoals pijn bij een ziekte of een ongeluk. De pijn past bij wat je lichaam doet om de geboorte van de baby mogelijk te maken. Daarbij maak je ook stoffen aan die helpen tegen de pijn: endorfines.

Wat is de rol van oxytocine en endorfines? Bij de bevalling zorgt het hormoon oxytocine ervoor dat je weeën krijgt. Wanneer de hoeveelheid oxytocine toeneemt, krijg je meer weeën, die pijnlijker worden. De pijnprikkels van de weeën zorgen er samen met de oxytocine voor dat er endorfines vrijkomen in je hersenen. Endorfines zijn signaalstoffen. Ze onderdrukken de pijn en ze vergroten je draagkracht en motivatie. Je voelt moeheid minder en je kan beter focussen op een doel, zoals het omgaan met de weeën.

Waarom helpt ontspanning tegen de pijn? Als je je ontspannen en veilig voelt, kan je lichaam het beste oxytocine en endorfines aanmaken. Voel je je erg gespannen of angstig, dan maak je juist stresshormonen aan. Deze stresshormonen kunnen de aanmaak van oxytocine en endorfines remmen. Ook zorgen ze voor gespannen spieren.

Je hoeft tijdens de bevalling niet de hele tijd ontspannen te zijn. Maar je kan wél kijken wat jou het beste helpt ontspannen. En wat je nodig hebt om rustig te worden als je spanning voelt. Daar kan je tijdens de zwangerschap al over nadenken.

Natuurlijke Pijnverlichting: De Kracht van je Lichaam

Je lichaam produceert tijdens de bevalling endorfines, lichaamseigen pijnstillers. We moedigen je aan deze natuurlijke processen te ondersteunen:

• Afleiding & Actief Blijven: Zoek in de beginfase afleiding. Blijf bewegen en focus op andere activiteiten.
• Optimale Houdingen: Naarmate weeën sterker worden, helpt een comfortabele houding de pijn te verzachten en de bevalling te bevorderen.
• Warmtetherapie: Een warm bad of douche ontspant spieren en kan weeën aanzienlijk draaglijker maken.
• Massage: Massage van de onderrug door je partner kan veel verlichting bieden, met name bij rugweeën.

Aanvullende Pijnverlichting

Wanneer natuurlijke methoden onvoldoende verlichting bieden, zijn er veilige en effectieve opties beschikbaar:

TENS-apparaat

Werking: Vier plakkers op je rug geven kleine elektrische stroomstootjes. Deze blokkeren pijnsignalen richting je hersenen, waardoor je minder pijn ervaart.
Veiligheid: Volledig veilig voor zowel jou als de baby.
Beschikbaarheid: Zowel thuis als in het ziekenhuis te gebruiken en wordt vaak vergoed door zorgverzekeraars.

Medicamenteuze Pijnverlichting

Wanneer de behoefte aan pijnverlichting groot is, zijn in het ziekenhuis medicamenteuze opties beschikbaar. Hieronder de voor- en nadelen van twee veelvoorkomende methoden: Remifentanil en de Ruggenprik.

Remifentanil (via infuus)

Remifentanil is een morfine-achtige pijnstiller die via een infuus wordt toegediend. Je kunt zelf met een drukknopje extra dosis vragen.
Voordelen:

• Snel Werkzaam: Pijnstilling treedt snel in.
• Zelfregulatie: Je kunt zelf de mate van pijnstilling enigszins bepalen.
• Korte Werkingsduur: Stof wordt snel afgebroken, gunstig voor moeder en baby na de geboorte.
• Geen Gevolgen voor Mobiliteit: Je kunt in principe van houding veranderen.

Nadelen:

• Intensieve Monitoring: Vereist constante monitoring van bloeddruk, zuurstofgehalte en een doorlopend hartfilmpje van de baby. Dit betekent ziekenhuisbegeleiding door een ziekenhuisverloskundige of gynaecoloog.
• Bijwerkingen Moeder: Kan sufheid, misselijkheid, jeuk en een oppervlakkigere ademhaling veroorzaken (wat extra zuurstof kan vereisen).
• Bijwerkingen Baby: Baby kan na de geboorte suffer zijn en meer moeite hebben met ademhalen of de borst vinden, al is dit tijdelijk.
• Piek en Dal Effect: Ondanks continue toediening en zelfregulatie kunnen momenten van minder effectieve pijnstilling optreden.

Ruggenprik (Epidurale Anesthesie)

De ruggenprik is een effectieve methode waarbij een verdovend middel continu tussen de ruggenwervels wordt toegediend, wat vrijwel alle weeënpijn wegneemt.
Voordelen:

• Meest Effectieve Pijnstilling: Neemt in de meeste gevallen alle weeënpijn volledig weg.
• Langdurig Effect: Biedt continue pijnverlichting voor de duur van de bevalling.
• Rust & Herstel: Geeft de barende vrouw de mogelijkheid te rusten en krachten op te doen.

Nadelen:

• Intensieve Monitoring: Vereist continue monitoring van bloeddruk en een doorlopend hartfilmpje van de baby. Ook hier geldt dat de bevalling wordt begeleid door een ziekenhuisverloskundige of gynaecoloog.
• Minder Mobiliteit: Je benen voelen zwaar en verdoofd aan, waardoor je gebonden bent aan bed.
• Invloed op Persfase: Kan persdrang verminderen, wat de persfase kan verlengen of de noodzaak tot vacuümextractie kan verhogen.
• Bijwerkingen Moeder:
  • Bloeddrukdaling: Kan leiden tot duizeligheid of misselijkheid.
  • Koorts: Een verhoogde lichaamstemperatuur komt vaker voor.
  • Minder Blaascontrole: Een katheter is vaak nodig.
  • Hoofdpijn: In zeldzame gevallen ernstige hoofdpijn na de bevalling.
  • Jeuk en Misselijkheid: Komen ook voor.
• Zeldzame Complicaties: Zeer zeldzaam, maar ernstige complicaties zoals zenuwschade of een infectie zijn mogelijk.

Overleg gerust met ons over welke vorm van pijnverlichting het beste bij jouw situatie en wensen past. We informeren en ondersteunen je bij het maken van een weloverwogen keuze.

Bevalhoudingen

Tijdens de bevalling is het goed regelmatig van houding te wisselen. Dit kan indaling, ontsluiting en persen vergemakkelijken. Er zijn verschillende houdingen mogelijk; we helpen je graag de optie te vinden die het beste bij jou past.

Verschillende houdingen

• Bevallen op Bed: Comfort en Vertrouwdheid
  De meest traditionele manier, maar niet minder bijzonder! Op bed kun je verschillende houdingen aannemen: op je rug, zij, of handen en knieën. Je partner kan gemakkelijk ondersteunen. De verloskundige begeleidt je stap voor stap. Het is een vertrouwde omgeving om je volledig te concentreren op weeën en persen.
  Let op: Persen op je rug vermindert ruimte in je bekken en maakt persen lastiger. Wij adviseren daarom op bed te bevallen op je zij of op handen en knieën.
• Bevallen op een Baarkruk: De Kracht van de Zwaartekracht
  Wil je zwaartekracht in je voordeel gebruiken? De baarkruk kan iets voor jou zijn! In deze zittende houding kan de baby sneller indalen. Je hebt meer bewegingsvrijheid. Je partner zit achter je voor steun. De verloskundige coacht je. Sommige vrouwen vinden een spiegel fijn om voortgang te zien, wat motiverend kan werken.
• Badbevalling: Ontspanning in Warm Water
  Warm water kan wonderen doen tijdens de bevalling! Het werkt ontspannend, helpt pijn verlichten en kan ontsluiting versnellen. Voor de baby is het een zachte overgang van de warme baarmoeder naar het warme water. Je kunt zelfs je eigen baby aanpakken en direct op je borst leggen! Een speciaal bevalbad is hiervoor te huur. In het Haga Ziekenhuis Zoetermeer zijn deze ook te huren voor ziekenhuisbevallingen.

Belangrijk om te weten: Jouw bevalplan kan altijd veranderen! Soms voelt een houding toch niet prettig, of ontstaan er complicaties waardoor doorverwijzing naar de gynaecoloog nodig is. We bespreken alle opties en denken flexibel met je mee.

Wil je meer weten over de verschillende bevalhoudingen of hoe je je het beste kunt voorbereiden? Kijk eens op de website van deverloskundige.nl.

Verschillende locaties:

Tijdens de zwangerschap is het ook belangrijk om na te denken over waar je wilt bevallen.

Thuis bevallen

Als je goed gezond bent en de zwangerschap verloopt probleemloos kun je er voor kiezen om thuis te bevallen. Vaak voel je je in je eigen omgeving wat meer ontspannen, wat de bevalling kan bespoedigen. De plaats waar jij het beste kunt ontspannen zal zorgen voor de beste bevalling.

Poliklinisch bevallen

Je kunt er ook voor kiezen om in het HagaZiekenhuis Zoetermeer te bevallen. Op dit filmpje krijg je een korte rondleiding door hun verloskamers. Als je in het ziekenhuis poliklinisch bevalt dan kunnen wij jullie begeleiden. Afhankelijk van hoe je verzekerd bent, kan er voor een poliklinische bevalling een eigen bijdrage variërend van 200 tot 400 euro worden gerekend.

Medium-risk bevallen

Soms is het noodzakelijk dat je in het ziekenhuis bevalt, door je medische voorgeschiedenis of het verloop van je vorige bevalling(en). Je hebt dan een plaatsindicatie, maar kan wel gewoon met ons bevallen. Een voorbeeld hiervan is als je bij de vorige bevalling teveel bloed hebt verloren.

We kijken ernaar uit jullie te begeleiden op deze bijzondere reis!