Onderzoeken
Tijdens de zwangerschap vinden er verschillende onderzoeken plaats.
Bloedonderzoek
Bij de eerste controle krijg je een formulier mee om bloed te laten prikken tussen de 10 en 12 weken. Dit kan je onder andere in ‘t Lange Land Ziekenhuis laten doen. Je kunt daar iedere dag tussen 8.00 en 16.15 uur terecht. Dit onderzoek wordt gedaan om ziekten bij je baby te voorkomen. Als het onderzoek uitwijst dat de baby kans heeft om ziek te worden, is het vaak mogelijk om je te behandelen, zodat de baby zoveel mogelijk wordt beschermd. De bloeduitslagen worden naar ons toegestuurd. Als er een afwijkende uitslag bij zit, zullen we je hiervan meteen op de hoogte stellen. Als de uitslagen goed zijn, bespreken we deze tijdens de volgende controle Bij het bloedonderzoek wordt er naar de volgende punten gekeken:
- De bloedgroep
- De rhesus - D en c- factor
- Een aantal antistoffen tegen rode bloedcellen
- Lues (een geslachtsziekte)
- Hepatitis B (een leverziekte)
- HIV
- Het ijzergehalte
- Het suikergehalte
- Rode hond
Voor meer informatie over het bloedonderzoek verwijzen je naar de website van het RIVM.
Termijnecho
Bij de eerste controle berekenen we de uitgerekende datum aan de hand van je laatste menstruatie. Om te controleren of deze datum klopt maken we een termijn echo. Deze echo wordt gemaakt tussen de 10 en 12 weken, zodat we zeker weten wanneer je uitgerekend bent. Tevens kunnen we zien of het hartje klopt en of er sprake is van een meerlingzwangerschap.
Prenatale Screening
Tijdens de intake zullen wij, indien je dit wenst, informatie geven over de onderzoeken die mogelijk zijn. Wanneer je overweegt een van deze testen uit te willen voeren, nodigen wij je uit voor een counselingsgesprek welke je meer duidelijkheid kan geven over jullie persoonlijke voorkeur een welke test hierbij het beste aansluit. Er zijn twee onderzoeken die we hieronder toelichten.
De NIPT
Als zwangere vrouw zou je ook via het bevolkingsonderzoek kunnen deelnemen aan de NIPT. De NIPT is een onderzoek waarbij bloed van de zwangere wordt afgenomen en in het laboratorium wordt gekeken of er mogelijk Trisomie 21 (Downsyndroom), 18 (Edwardssyndroom) of 13 (Patausyndroom) is bij het ongeboren kind. De NIPT kan gedaan worden vanaf 10 weken zwangerschap. Indien je de NIPT wenst, zullen wij je een verwijzing meegeven. Vervolgens kun je online een afspraak maken om bloed te laten prikken. Het bloed wordt afgenomen en opgestuurd naar het laboratorium. Wij krijgen binnen 10 dagen de uitslag van jou onderzoek binnen. Zodra de uitslag binnen is nemen wij contact met jou op.
Vóór 1 april 2023 moest je 175 euro betalen voor de NIPT, indien je de NIPT nu na 1 april laat prikken en na 8 oktober bent uitgerekend bent geldt er geen eigen bijdrage meer voor de NIPT.
Meer informatie vind je op PNS.nl
Vervolgonderzoek
Vrouwen met een verhoogd risico bij de NIPT krijgen via het centrum voor prenatale diagnostiek LUMC voorlichting over prenatale diagnostiek. Dit wil zeggen een vruchtwaterpunctie of vlokkentest. Bij de vlokkentest wordt een klein stukje weefsel van de placenta weggenomen. Bij een vruchtwaterpunctie wordt ongeveer 20 ml vruchtwater uit de baarmoeder weggehaald. Deze testen worden alleen gedaan als de kans op een kind met een chromosoomafwijking (zoals Downsyndroom) is verhoogd. Bijvoorbeeld omdat je al eerder een kind kreeg met een aandoening die zich kan herhalen. Voor meer informatie over de vruchtwaterpunctie of vlokkentest verwijzen we je naar de website over prenatale diagnostiek.
13 weken echo
De 13 wekenecho is een onderzoek naar lichamelijke afwijkingen. Een lichamelijke afwijking betekent dat een deel van het lichaam van het kind er anders uitziet dan normaal. Voorbeelden van lichamelijke afwijkingen zijn een open rug, open schedel, waterhoofd, hartafwijkingen, gat in het middenrif, gat in de buikwand, afwijking van de nieren of afwijking van de botten. Je kunt de 13 wekenecho laten doen van 12+3 tot en met 14+3 weken zwangerschap. In Nederland kun je alleen kiezen voor de 13 wekenecho als je meedoet aan de wetenschappelijke IMITAS studie. Deze studie onderzoekt wat de voor- en nadelen zijn van de 13 wekenecho. Aan de ene kant lijkt het goed om al vroeg in de zwangerschap te weten of het kind een ernstige lichamelijke afwijking heeft. Je hebt dan meer tijd voor extra onderzoek en om te beslissen wat je met de uitslag doet. Maar aan de andere kant kan een vroege echo misschien ook zorgen voor extra onrust en onzekerheid. Meedoen aan de wetenschap- pelijke studie betekent dat de onderzoekers je gegevens mogen gebruiken. Je tekent hiervoor een toestemmingsformulier. Wil je meer weten over de studie? En over wat er met je gegevens gebeurt? Kijk op www.pns.nl of lees de brochure.
20 weken echo
De 20-weken echo wordt ook wel structureel echoscopisch onderzoek (SEO) genoemd. Hoofddoel van de 20-weken echo is onderzoek naar de eventuele aanwezigheid van een open rug of een open schedel. Ook wordt er bij deze echo uitgebreid gekeken naar de ontwikkeling van de organen van het kind. Hierbij kunnen ook andere lichamelijke afwijkingen worden gezien. Verder wordt gekeken of het kind goed groeit en of er voldoende vruchtwater is. De 20-weken echo is geen garantie voor een gezond kind. Niet alle afwijkingen worden gezien op de echo. De echo is geen verplicht onderzoek. Veel ouders kiezen echter wel voor het onderzoek. Als er geen afwijkingen zijn gezien, kan dit een geruststelling zijn. Wanneer er wel een afwijking is gezien sta je voor een lastige beslissing. We sturen jullie dan naar het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) om nogmaals een echo te laten maken. Zij kunnen jullie vertellen of er daadwerkelijk sprake is van een afwijking en wat het vervolgtraject wordt. Voor meer informatie verwijzen we je naar de folder de website van het RIVM Pre- en Neonatale screeningen.
Extra echo’s
Soms is het nodig om extra echo’s te maken. Bijvoorbeeld wanneer de groei van de baby gecheckt moet worden. Of wanneer de lokalisatie van de placenta herhaald moet worden. Mocht er een medische indicatie zijn om tijdens jouw zwangerschap meer echo’s te maken, dan zullen we dit tijdens de reguliere controle kenbaar maken.
Vaccinatie Kinkhoest
Kinkhoest is een besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie. Deze bacterie veroorzaakt ernstige hoestbuien die drie tot vier maanden kunnen aanhouden. Kinkhoest begint vaak met klachten die lijken op een gewone neusverkoudheid. Daarna begint het hoesten. Dit kan variëren van een irritante hoest tot forse hoestbuien. Deze kunnen zo heftig zijn dat het leidt tot braken. De kinkhoestbacterie wordt verspreid door kleine druppeltjes uit de keel die tijdens het hoesten in de lucht komen. Vooral bij ongevaccineerde baby’s en baby’s die nog niet alle inentingen gehad hebben, kan kinkhoest ernstig verlopen. Kinkhoest kan bij hen leiden tot longontsteking, afvallen, ademnood/blauw aanlopen, hersenschade door te weinig zuurstof en soms zelf tot overlijden. Jaarlijks worden er gemiddeld 120 baby’s met kinkhoest in het ziekenhuis opgenomen.
Als zwangere kun je ervoor kiezen om je tegen kinkhoest te laten vaccineren zodat je kindje hier tegen beschermd is. Dit kan vanaf de 22e week in de zwangerschap tot aan de bevalling.
Het vaccin is verkrijgbaar via de JGZ.
Wanneer je meer informatie wenst is dit terug te vinden op: www.22wekenprik.nl, uiteraard kan je ons ook altijd vragen stellen op het spreekuur.